Turkmenbashi, død som ein dronte

Turkmenistan sin store Caesar-imitator, Turkmenbashi døydde iløpet av veka. Vi er usikre på nøyaktig kvatid, ettersom dei valte å halde det løynd til ein kunne merke lukta i hovudgata.

Eg har tidlegare uttrykt at vi må bombe Turkmenistan, dette vennlegsinna diktaturet som gjorde skam på islam og despotismen, men eg er villig no til å la dei gå. For å lese meir om Turkmenbashi og Turkmenistan, så foreslår eg at de oppdaterar dykk her.

Kva som hender i Turkmenistan no er ukjendt ettersom det ikkje finnes verken opposisjon eller openbare etterfølgjarar til presidenten-på-livstid, men eg reknar med at dei no tråler galehusa i Turkmenistan og nærliggjande land etter nokon som er like gal som det Turkmenbashi var... han har etterlatt seg eit par umoglege tøfler å fylle, og det er uvisst kva som skal skje med dei utallige statuane av han rundtomkring i landet.

Og kva med vekedager og månader? Usikkert. Skal dei få normale namn att? Kven veit?

Alt vi veit er at gravferda er planlagt for i morgon og at det sikkert vert ei triveleg affære.

For ein ting er sikkert... Turkmenistan har blitt bomba... på sitt vis. Turkmenbashi - kvil i suppe.

[Kommentar: Etter Turkmenbashi sin død var det fleire som ytra ønskje om at eg skulle ta hans plass som klovnediktator, eg var diverre ikkje snar nok. Så lik mitt forsøk på å verte pave, måtte eg berre gløyme å verte Turkmenbashi. Kanskje det er von for meg å verte Kalif istadenfor Kalifen? Biletet er forøvreg behørig stolen frå Travel-Pictures-Gallery.com for høvet.]

Adobe klargjer...

Om det skulle vere noko spørsmål;

Det Ontologiske sjokk (Are we the baddies?)

I foredrag og artiklar vil eg gjerne snakke om ontologisk sjokk. Om det å oppdage "det sentrale". Kven ein er, kven gud er, korleis systemet fungerar. Slike ting. Det er ein utruleg interessant augneblink i ei forteljing eller i eit mennesket sitt liv.

I nokre tilfeller er det revolusjonærande, og kan tilogmed ha drastiske følgjer for andre menneske.

I andre tilfelle, er det heller openbart:


[Kommentar: Sketsjen består av to deler frå første epsiode av the komiprogrammet That Mitchell & Webb look frå 2006. Innleggjet forårska ikkje så mykje meir diskusjon enn spørsmål om kva som gjekk av designeren (Hugo Boss). Det heile kan jo forklarast med at totenkopfsymbolet var nytta av den gamle prøysiske livgarden. Den dag i dag nyttast ein variant av britiske Royal Lancers, og er eit populært symbol på Eton (der mange av Royal Lancer-rekruttane kjem frå). Seinare kom eg til å oppdage ein lengre live-versjon av sketsjen.]

Den store nonnejakta

Er det berre eg som har lagt merke til at når ein treff nonner ute på gata så er det stort sett eldre, rynka kvinner? Ikkje noko Sound of Music her, nei. Greit, eg kjenner eit par jenter som var i kloster i byrjinga av 20-åra (ikkje 20-talet), og dei ser jo langt ifrå ut som eldre kvinner. No var ikkje dei nonner heller, dei berre jobba i klosteret, og uansett kor mykje eg skulle likt å tenkt på dei som nonner - så har dei vel prova for meg at dei ikkje er det. Og neppe var det heller.

Det får meg til å spørre, kvar er dei unge nonnane hen? Kvar er dei spretne jentene som hadde vore populære på byen, men som har valt å forsaka verdsleg liv og kjærleik, for Gud? Eg ber ikkje om 20-åringar, 30-åringer held lenge det, eg vil berre sjå yngre nonner på gata. For dei må jo vere der ute, må dei ikkje? Eg har lenge mistenkt at dei gøymer seg, at dei venter til dei vert eldre med å gå ut.

Og i går såg eg faktisk ei slik nonne på gata, medan eg var ute og vandra. Eg måtte stogge opp og følgje ekstra nøye med då ho passerte, men ho kan umogleg ha vore eldre enn 32, og gjekk i følgje med to eldre nonner og talte med dei på beskjedent vis.

Instinkta mine tok over, og eg måtte berre følgje etter i håp om at dei tok meg attende til redet sitt. Eg spaserte roleg etter trioen på trygg avstand, utan å verte oppdaga, og fulgte dei heilt til ein murbygg i utkanten av Bergen sentrum. Etter dei hadde forsvunne inn, prøvde eg døra sjølv, og den var heldigvis ulåst, så eg spratt inn. Eg haldt meg tett langs veggen, for å ikkje verte oppdaga, i det eg passerte mange høge søyler i ein dårleg belyst inngangshall. Etter kvart roa eg meg ned, då eg innsåg at det var ingen ute og gjekk her, for eg høyrde stemmer frå bak ein stor dobbeltdør av eik - syngande stemmer. Det var messe, og alle nonnane var bak denne døra. Etter ein kjapp runde rundt i hallen fann eg eit mørkt veggteppe eg kunne rive ned og svøpe meg sjølv i. Det funka dårleg som nonneforkleding, men det ville truleg funke på avstand.

Eg smatt inn døra til messa, og på ny klynga eg meg opp til veggen, og fann meg ein mørk krok eg kunne observere usett ifrå. Eg var i eit stort rom, full av nonner som knelte på ti-tolv rekker, vendt mot ei scene med eit altar på, opplyst av haugevis av stearinlys. På veggen hang eit svært krusifiks, med Jesus smilande ned på meg og nonnene, og over krusifikset eit svært helgenbilete. Det som må ha vore abedinna eller noko slikt - ho likna litt på Erna Solberg faktisk - tok over så snart dei var ferdige å synge, og haldt ein tale av eit slag på latin - med ein klar bergensk aksent. Latinen min er langt ifrå stødig, men eg forstod at ho mot slutta kalla dei unge novisene opp til altaret for å gjenta sin ed til Gud. Og då såg eg dei! Eit titals unge nonner, i aldar tjue til femogtredve, vandra stille og roleg opp til altaret og stilte seg på ei rekke, andletet mot altaret. Og det som skjedde så hadde eg vanskeleg for å tru, sakte men sikkert glei nonnedraktene av dei, og dei stod nakne med armene strekt mot Jesus og helgenbiletet over han. I kor avla dei ein ed om å fråseie seg den verdslege verda og for alltid tilhøyre hans tenerinne på jorda. Og det var då eg attkjendte kvinna på helgenbiletet - det var Valgerd Svarstad Haugland!!

Eg kunne ikkje la vere å gispe då eg innsåg kva eg var vitne til! Det var ein nonnesekt som var underlagt vår tidlegare kulturminister! Dei bakerste nonnane må ha høyrd meg, for dei snudde seg mot meg, og før eg ante ordet av det var heile salen merksam på meg der eg stod svøpt i eit veggteppe. Eit umenneskeleg gryl kom frå abedinna som peikte mot meg truande, og eg kasta meg ut døra i det den store nonnemassa kom seg i rørsle. Eg var derimot ikkje komen langt mot ytterdøra derimot før dei eksploderte ut av det store forsamlingsrommet i helane på meg, og dei haldt fram å springe etter meg i det eg kom ut på gata. Så der var eg, raudsprengt i trynet, med eit veggteppe framleis slepande etter handa, med eit tjuetals eldre nonner i helane, springande i retning Torgallmeningen i Bergen. Eg hadde eit håp, og det var at dei ville slutte å jakte på meg då eg kom ut blant vitner. Og det gjorde dei... til slutt. Etter ein jakt gjennom Bergen som eg trudde skulle bli min siste fann eg endeleg skjul iblant folkemengda på Galleriet.

Eg skriv dette for at folk skal vete kva farer som eksisterar der ute. Dei sett ikkje pris på å verte oppdaga, og i Valgerd sitt namn vil eg snart verte drept. Det vil sjå ut som eit uhell, men de som les dette veit sanninga. Veit sanninga om Valgerd og hennar underlege smil. Veit sanninga om dei unge nonnane. Veit at eg har sett redet... eg har sett dei unge nonner!

[Kommentar: Dette var eit av dei første eksperimenta med tekst til sjølvbiografien. I si endelege form vil historia verte mykje lengre, og dekke langt fleire detaljar frå avgudsdyrkinga. Dei første reaksjonane på teksten var faktisk ei ønskje om ei bok med mine eventyr.]

Caesar i Turkmenistan?

Caesar har kanskje ikkje den store historikken med den tidlegare Sovjetrepublikken Turkmenistan. så er det sagt med ein gong - samanhenhengen ligg ein heilt annan stad, noko som vil verte klart om litt om ein følgjar med på følgjande tankerekker. Eg er ikkje åleine om å verdsette folkehelten og statsmannen Caesar, han er mellom anna veldig populær blant ymse romanophile fascistar der ute. Det er noko eige med denne mannen, som eg ofte har påpeikt, som overtok den Romerske Republikk og vart diktator på (forholdsvis kort) livstid, og er rekna som den første Caesar (keisar) av det Romerske Keisarriket. På tross av hans stadige lovnadar om det motsatte frykta Senatet at Caesar var ein tyrann som ville knuse den demokratiske republikken, hans enorme popularitet som hærførar hadde tidlegare tvungen senatet til å ville stille han til retten. Som Diktator frykta Senatet den enorme personlighetskulten rundt Caesars person, dei frykta hans guddomleggjering - at Caesar skulle verte opphøgd som Gud. Dette var ein av grunnane til at dei drap han.

Og ein kan gjerne seie at slike menn, som Caesar var, skaper ein ikkje lenger, men det er vel ikkje heilt sant. Elvis er ein Gud for mange, og personlighetsdyrkinga rundt John F. Kennedy, er ikkje mykje sunn den heller, men eg vil vende blikket mot Saparmurat Niyazov i Turkmenistan. Mange vil vel gjerne hevde at dette er ein mann i Caesars stil, og som ein av dei som i svake augneblink sutrar over Caesars død og behover for ein ny Caesar tykkjer eg at det er viktig å ta denne mannen nærare i ettersyn. Det som følgjer vil altså vere ein freistnad på dette, samt ei vurdering av Turkmenistan i seg sjølv.

Saparmurat Niyazov var ein liten sovjetbyråkrat fram til 1985 då han vart valt til leiar for Kommunistpartiet (politbyrået tenkjer vi seier) i Turkmenistan. Han behaldt makta si i 1991 då Sovjet Unionen vart oppløyst (og alle desse Stan'ane spratt opp som paddehattar), no som leiar Turkmenistans Demokratiske Parti - det einaste lovlege partiet i landet. Ikkje berre er hans parti einerådande, men Saparmurat Niyazov har hatt vet nok til å erklære seg sjølv President på Livstid, og han får dermed eit poeng på Caesar-skalaen. Strengt tatt var det faktisk folkeforsamlinga som den 28. desember 1999 erklærte Saparmurat Niyazov for President på Livstid, nett slik Senatet gav makt til Caesar. Poeng. Folkeforsamlinga vart valt ei veke tidlegare i eit val der alle kandidatane var handplukka av Saparmurat Niyazov. Senatet som regjerte under Caesar hadde óg ein del handplukka menn, men óg ein del frå den gamle garden, så her vert det ikkje ekstra poeng.

Ute av synet, ute av sinn, seier dei, og med den ateistiske Sovjet Unionen ute av bilete vart Saparmurat Niyazov ein svoren muslim, og Turkmenistan vart ein islamsk stat. Vel, Islamsk med visse modifikasjoner. Presidenten på Livstid hyllast av folkemassane, og ein personlighetskultus veks opp rundt han - nok eit poeng på Caesar-skalaen, og Saparmurat Niyazov gjer det bra foreløpeg. Saparmurat Niyazov vert av sine tilhengjarar omtalt som Turkmenbashi som røft oversatt tyder noko slikt som leiaren av alle Turkmenn. Andletet hans er å finne på vodkaflasker og pengesedler, samt er det logoen for den Statlege fjernsynskanalen. Vi skal heller ikkje ignorere det faktum at alle klokker i landet har hans andlet, at fleire statlege institusjoner er oppkalla etter mora hans, og vekedagane har fått namn etter familiemedlemmene hans. I hovudstaden kan ein sjå ein 15 meter høg statue av Turkmenistans elskede Turkmenbashi, den er i det minste gullbelagt, men rykta seier det er solid gull, og den roterar slik at Turkmenbashi alltid ser mot sola.

Og... vi er ikkje ferdige. Hans store verk, Ruhnama, gjev folk moralske og religiøs inspirasjon i kvardagen og er obligatorisk lesnad. Den er pålagt å stå utstilt i alle bokhandlarar og bibliotek, samt offentlege bygningar. I landets moskear skal den stå ved sida av og likestilt med den Heilage Koranen. Saparmurat Niyazov erklærte i Mars i år at etter djupe samtaler med Allah er det no bestemt at alle som les og studerar Ruhnama tre gonger får automatisk tilgang til paradis. I hovudstaden vil du kunne finne ein enorm, motorisert utgåve av boka, som kvar kveld klokka 8 opner seg, og publikum vil då få høyre utvalte utdrag frå boka supplert med oppløftande video.

Ein kvar som omtalar boka negativt, eller på noko som helst vis trekk den i tvil gjer seg skuldeg i å vanære Presidenten. Straffa for dette kan variere frå konfiskering av eigedom, fengselsstraff og tortur - gjerne for gjerningmannens familie óg. Religiøs og politisk fridom er sjølvsagt fullstendig ikkje-eksisterande, og du bør gjerne leggje frå deg menneskerettande dine ved innsjekking om du vil busette deg i Turkmenistan. For å gjere det heile perfekt er landets motto: "Halk! Watan! Türkmenbashi!", omsatt: "Folk! Moderland! Leiar!". For dei som tykkjer dette minner om noko vi har høyrd før... så er nok det eit teikn på at dei har fulgt med i historietimen.

Eg trur ærleg talt at Turkmenbashi langt overgår Caesar på mange vis, men først og framst i skivebom. For dei som ikkje visste betre vil ein gjerne tru at det eg har skildra er ein trugsel mot fred, fridom og demokrati i verda, og at Turkmenistan er på lista over slemmingar som skal takast i disse dager. Dette er sjølvsagt langt frå sanninga, Turkmenistan gjev tross alt frie tøyler til utanlandske gass- og oljeselskap, så dei er våre venner.

Vil du verte opplyst? Då kan du sette deg inn i Ruhnama her. Lukke til.

Og forøvreg er det mi oppfatting at Turkmenistan bør bombast.

Ides av Mars! Ver på vakt!

Enten Caesars siste ord var Tu quoque, Brute, fili mi?, Kai su, teknon? Et tu Brute? Eller simpelthen berre Faen ta deg, Brutus!, er dette dagen han sa det på. Vi har komen til 15. mars, Ides av Mars og dagen omtalt i Spurinna sin åtvaring til Caesar, udøydleggjort av Shakespear si tolking; BEWARE THE IDES OF MARCH! Den romerske kalendar, som de sikkert er klar over, hadde ingen datoar slik vi er kjend med dei, heller fokuserte dei på tre dager i månaden, og rekna alle andre dager i forhold til dei, ved å telje bakover. Dei tre dagane var Kalends (den første), Nones (den sjunde) og sjølvsagt Ides (den femtande). Andre mars var til dømes femte Nones, medan tolvte mars ville vere tredje Ides av mars. Eit slikt kalendarsystem kombinert med deira famøse romartal, var det strengt tatt overraskande at Romarane i det heile tatt klarte å halde rede på noko som helst. Det seier vel sitt om kor overlegen den Romerske kultur var, og kor overlegen dei Romerske Stastmenn må ha vert. Og framst av desse Stastmenn var då ingen ringare enn Gaius Julius Caesar, den første Caesar - altså keisar - av den Romerske Imperiet. Han vart fulgt mindre heldige menn som til dømes Tiberius, og den fabelaktige Caligula - kjend som ein hesteelskar. Det er altså i dag, den 15. mars, vi kan minnast Caesars død i år 46 før Kristus, og det tykkjer eg verkeleg at alle burde ta seg tid til.

Caesar var som vi tidlegare har vore inne på, ein folkets mann, ein rettferdens og fridomens mann, ein mann som gjorde alt for det Romerske folk og dets rikdom. Enten dette no bestod av å slakte Galliske terroristar, eller jakte ned sine venner i Senatet over halve kloda under borgarkrigen. Det var dei som tok det ein smule ille opp, då han braut den allerhelligste Romerske lov og tok hæren sin over elva Rubicon og inn i sjølvaste Roma - men Senatet hadde tross alt bedt han kome, sjølv det var for rettergang og truleg henretting. I sin store kjærleik for det Romerske folk, som han hadde risikert liv og lemmer for i mange år ved fronten mot Galliske og Germanske terroristpakk (Les Asterix, Obelix og ymse Dansker og Gotere). Det vart jo sjølvsagt openbart at Senatet var på ville veier då dei meinte han var for mektig og populær til å la vere i live, men det var no endeleg det dei gjorde. Han måtte difor ta affære og ta kontroll over Roma - dette sjølvsagt berre etter at store delar av senatet (deriblant Brutus, Pompei og andre av hans beste venner) hadde flykta og starta ein borgarkrig mot Caesar. Caesar, om enn undertalig, var deira overmann, men han valte å gå fram med det kjærlege omsyn han var så kjend for. Når han hærtok region etter region for å fange senaetet, var ikkje det for å straffe dei som forrådte han, men for å gje dei ein salig gruppeklem. Ja, alle som vart tatt i live, vart tilgjeven, og gjett sine posisjonar attende - deriblant Brutus. Dette var noko Cato, burde tenkt på før han røska ut sine involler då Caesars hær nærma seg, eller forsåvidt noko både Pompei og Egyptarane burde hatt i tankane. Då Pompei kom til Egypt, vart han halshogd av egyptarane som trudde dei gjorde Caesar ei teneste, dette førte sjølvsagt til at Caesar plasserte Cleopatra på trona istadenfor dritungen som satt der då han ankom.

Det hjalp dessverre ikkje at Caesar var god mot sine venner og fiender. Dei frykta hans popularitet, og det at han kunne leggje krav på guddomlighet og at dei sjølv lot han verte Diktator på livstid. Og av denne grunn samla dei seg i løyndom og konspirerte. Og då Senatet vart samla på Ides av Mars år 46 før Kristus, vart Caesars karriere brutalt avslutta. Han mottok søknadene frå senatorane, som vanleg, men brått vart han stukken ned av Servilius Casca, etterfulgt av dei andre konspiratørane, inkludert Brutus. Observant som alltid, skreik den gamle hærføraren Caesar; "Men dette er jo vald?!", og det hadde nok rett i, men senatorane høyrde ikkje. 23 knivhogg fekk han på denne dag, og blødde i hel på golvet der han hadde tent det Romerske folk i så mange posisjonar.

Historie er fascinerande kva?

Caesars sal av bjørneskinn

Det er ein velkjend sak at vår venn Gaius Julius Caesar var godt åtvara om kva som kunne hende han på den 15. mars, det som på romersk tid var kalla Ides av mars - "Beware the Ides of March" er gjerne den klassiske replikken som vert tilskreven Spurinna då Caesar ofra til Gudane for god lukke. Ryktane seier óg at Caesars offer viste seg å vere manko eit hjarte! Og dette var ikkje alt, nei, åtvaringar i nyopna graver og andre ting tydde på at ulukke snart ville råka den godaste Caesar. Det seiast óg at den 14. mars, dagen før Ides, kom ein konge-fugl flygande inn i Pompeius sitt Curia, og der vart reven sund av andre fuglar. Vonde draumer og rare hint prega dei første to vekene av mars år 44 f. kr., og alt tydde på at her ville noko skje.

Så kom Ides. Og Caesar fekk ei ny åtvaring i hendene, ei skildring av konspirasjonen mot han, nedkskreven på ein papirrull han aldri fekk lest på grunn av den påtrengande folkemengda. Det seiast så, at Caesar på ny traff Spurinna, og Caesar sa då: Sjå her, Ides er komen, og ingen ulukke!

Ides er komen, svarte Spurinna, men ikkje gått.

Kort tid etter, låg Caesar og gulpa opp blod på senatsgolvet, og ein kan trygt seie at han solgte skinnet før bjørnen var skoten med sine ord til Spurinna. Og det er vel dels ein moral ein kan ta med seg av denne soga. Om dine ofringar manglar hjarte, og spåfolk ber deg passe deg for visse datoar, vent gjerne til etter midnatt med å puste roleg ut... og ta gjerne hensyn til andre tidssoner.

Ein fordømt uhøfleg uformelt dementi

I eit nyleg innlegg drøfta eg Caesars manglande formalisme den 15. mars år 44 f.kr. då Brutus og eit knippe andre senatorar valte å stikke han brutalt ned under ein pågåande senatssesjon. Det heile låg i rapporten om at Gaius Julius Caesar sine siste ord til Brutus var Et tu Brute, óg du Brutus, eller Og så du Brutus. Min argumentasjon var som kjend at dette ikkje var særleg formelt, og at det mangla bruken av høfleg form, De. Som gjerne hadde vore meir passande i statlege samanhengar. Eg har allikevel blitt informert om at Et tu Brute gjerne kan ha vert høfleg tiltalte, og at ein ikkje har tilsvarande høflege omgrep som De på latin. Så dette må eg sjølvsagt delvis dementere, med forbehald om at vi anar framleis ikkje kva Caesar sa på gresk som augenvitner hevdar han faktisk nytta i sine siste ord. Og dersom det er slik at Et tu Brute er å rekne som høfleg tiltale, så må tu omsetjast med De og ikkje du, på norsk om de spør meg.

Ikkje at nokon gjer det då. Dessutan er det jo relativt upålitelege vitner som hevder at den Romerske Generalen, konsulen og diktatoren skal ha snakke gresk på sitt siste. Det skjønner jo alle.

Eg nekter å dementere mi påstand om at Caesar var dus med oss alle. Han var seinast dus med meg då han i går spiste fastelavensboller heime hos meg og min familie, der vi drøfta romarrikets ve og vel. Han sa eg skulle vert Praetor istadenfor Brutus - og eg er ganske så beæra av eit slikt utsegn frå ein av historias viktigste (døde) menn.

[Kommentar: Eg kan ikkje forstå at ikkje alle berre innfinnar seg med at mi framstillinga av historie er den rette. Og eg fekk brått lyst på fastelavensbollar... trur de at Caesar gidd å lage det til meg i kveld òg?]

Caesar; Uhøfleg eller uformell død?

Eg høyrde her forleden ein mann, eg kan ikkje hugse kven, men det var nok ein komikar av eit slag, som lurte litt på dette med Caesar sine siste ord; Et tu Brute. Det gjer vi jo alle frå tid til annan, men han påpeikte ein ting som slo meg som interessant - nemleg at han ikkje nytta høfleg form. Reint omsatt så tyder jo orda noko slikt som og så du Brutus, ofte omsatt til óg så du, min son, Brutus. Siste omsetjinga avdi Brutus var å rekna som ein adoptivson av Caesar sjølv, og Caesar stod nær han sjølv etter at Brutus hadde kjempa på side med Pompeius og Cato i borgarkrigen mot Caesar. Fortvillinga og sjokket over at Brutus var ein av senatorane som flokka rundt han med ein blodig kniv i handa kan ha vore nok til at sjølv Gaius Julius Caesar gløymde seg sjølv og kvar han var. Det er jo forsåvidt fullt forståeleg, men Caesar var ein stoisk mann som sjeldan lot seg forfekte, så er dette grunnen for det sosiale glippet? For det er jo ikkje noko berre-berre det er snakk om her, det er senatet, og senatet var i sesjon, så ein må nok rekne med ein viss formalisme, og ein høfleg form; Caesar burde nok ha sagt óg så De Brutus - men han valte altså å vere dus, med sin mordar.

Det finnes ulike måter å forklare akkurat dette fenomenet på. Det er jo rom for ein viss intimitet mellom Caesar og Brutus, dei var nok "dus" utanfor senatet, og det kan jo hende at ein såg mellom fingrane på dette i Senatet. Ein vil jo spørre seg, er ikkje eit drap nok til å øydeleggje eit slikt forhold? Nei, ikkje nødvendig i Roma, og absolutt ikkje for Caesar som hadde ført krig mot fleire av sine næraste venner. Så det kan jo hende at det er dette som er grunnen til den vulgære og uformelle tonen mellom Caesar og hans håpefulle drapsmann, ein kan óg sjå situasjonen i augene. Det var tross alt eit drap det var snakk om, det er ein rimeleg intim situasjon det óg. Eg skulle tru at ein kanskje kan vere dus med sine drapsmenn, om ein ser stort på det, men det er ikkje det eg ville ha valt. Det vart foreslått for meg at Caesar kanskje nytta dusformen fullstendig medvite i eit forsøk på å sette sine drapsmenn, senatorane på plass. Ved å omtale Brutus som du, og ikkje De, opphever han formaliteten ved senatets sesjon, og slik erklære senatorane som uverdige i hans auge. Ved å ty til uformelle erklæringer opphever han senatssesjonen og ugyldiggjer den. Óg, eventuelt, kan han faktisk ha sneke det inn som ei fornærming.

Alt dette er sjølvsagt vanskeleg å seie sikkert, faktisk, er det rimeleg usikkert om han sa noko som helst då han vart drept. Det var ingen stenograf til stades, og nokre seier tilogmed han faktisk sa óg så du, Brutus, men ikkje på Latin, men Gresk og at dette vart av vitnene omsatt til Latin. Det gjer det heile mykje vanskelegare å døme. Særleg sidan eg kan enno mindre Gresk enn Latin.

Ei fortolking, eller eit siste ord om ein vil, om Caesars føyande ord er det at hans bruk av du-formen kanskje seier noko om han. Han var ikkje ein mann som heva seg over andre, sjølv etter at han vart satt inn som diktator av senatet. Han var ein folkets mann, ein egalitær demokrat. Med sine døyande ord, understrekast kanskje det allar viktigste ved Gaius Julius Caesar, at han alltid, sjølv døyande i ein blodpøl på senatsgolvet, var han dus med oss alle, han var ein av oss. Sjølv når vi skuffa han.

[Kommentar: Då eldre språk ikkje er mi sterkaste side, så var det jo alltid rom for at ting kunne lesast på eit anna vis. Noko som førte til eit dementi av eit slag eit par dagar seinare. Eg nekta sjølvsagt å innrøme noko feil i fortolkinga sjølvsagt]

Gaius Julius Caesars død

Eg er veldig glad i romersk historie, og særleg då alt som har med Gaius Julius Caesar å gjere. Det er ikkje så uvanleg skulle eg tru, Romarriket hadde mykje bra til seg, og han Julius var ein verkeleg grepa kar.

Eg har i den forbinding bestemt meg for å dele nokre tanker om dette, og i første omgang rundt Caesar sin berømte død i senatet - myrda av utakksame senatorar. Dette er ei hending som plager meg, og eg tenkjer same tanken kvar gong eg les ei skildring av hendinga eller ser ei filmatisseringa av den - var det eigentleg nødvendig, folkens? På mange måter demonstrerte senatet der folkevalte forsamlingar si verste side, men det er ei anna soge i seg sjølv. Det som irriterar meg er at kvar gong eg les om Caesar, eller ser ein film om han, så ender det med at han døyr - og eg vert like skuffa kvar gong han ligg og blør i hel i senatet. Eg håper alltid til det siste at han skal klare det - denne gongen. Og eg vert like skuffa kvar gong! Kan han ikkje ha på seg ei brynje under togaen? Berre for ein gongs skuld, kan han ikkje sparke vekk Brutus og dei andre med eit Kung-fu spark eller to, og ta saltomortale ned senattrappa? Berre ein gong? Kan han ikkje vakne frå koma i andre sesong av HBO sin Rome? Kan han kome attende? Vi treng ein Caesar til å redde demokratiet, til å redde republikken - vi treng ein folkets mann! Og Julius er tross alt mykje betre enn både Hitler og Bush.

Men akk... nei, Caesar er død; Sic Transit Gloria Mundi. Men berre ein gong hadde eg hatt lyst til å sjå han overleve og rydde opp i den Romerske republikken med sin stødige hand. Ein dag vil eg sjå han overleve midten av mars og rocke vilt inn i både april og mai.

Kanskje eg skal skrive ei bok om det?

[Kommentar: Dette var første gongen eg kom inn på ideen om at Caesar fortente ein meir verdig avslutting, og at dette burde knyttast til Kung Fu på eit eller anna vis. I kommentarane var det stor semje om at eg burde forfølgje eit bokmanus, medan andre meinte at dette høyrde heime i filmens verd. Nokon foreslo John Carpenter og Kurt Russell som radarparet som kunne gjere dette til verklighet.]